De Vloek van Overvloed

In stabiele tijden is werken aan je persoonlijk leiderschap een erg slimme zet voor zowel je persoonlijke als je professionele leven. In tijden van grote onzekerheid en disruptieve verandering is je leven in eigen handen nemen niet langer een luxe maar levensnoodzakelijk.

Bovenop de pandemie bepalen drie grote problemen het wereldbeeld 

1) De snelheid van verandering op alle vlak

We krijgen het nauwelijks bijgebeend. Wat vandaag the next big thing lijkt, is morgen alweer passé.

De nieuwe technologieën en online tools die we moeten leren volgen elkaar in sneltempo op. De verwachtingen worden continu bijgesteld.

Hierdoor evolueren we eerder onopgemerkt naar een reactief leven. We bereiden ons minder voor, we zijn minder pro-actief bezig, gewoon omdat 't niet meer lukt.  Te veel te doen en te weinig tijd. We leven van dag tot dag en kunnen de prioriteiten moeilijk van de brandjes onderscheiden.

We zitten vast in een omgeving die constant pusht om vooruit te spurten. En uit angst om achterop te geraken, draaien we hier in mee. Hierdoor verwaarlozen we de cruciale feedback momenten, een grondige analyse van wat goed en fout liep de afgelopen 3 maanden. En herhalen we dezelfde fouten opnieuw en opnieuw. De toegenomen complexiteit vergt veel van ons brein.

2) Conventionele modellen zijn gebroken

Het onderwijssysteem, het gezondheidssysteem, het economisch systeem staan onder druk. Ik vind dat gezonde druk. Gezonde evolutie. Ik ben er zeker van dat als wij binnen 10 jaar terugkijken we gaan zeggen 'Hoe waren we toen toch bezig?!'. The future is bright.

3) Structuren veranderen, muren worden gesloopt, silo's doorbroken, we krijgen plots meer vrijheid

De socioloog Zygmunt Bauman vat de vrijheidsparadox kort en krachtig samen:

"Never have we been so free. Never have we felt so powerless."

Een sturende omgeving is heel voorspelbaar en veilig, maar ook onvrij. Sinds de jaren zeventig is daar steeds meer verandering in gekomen en hebben we juist het omgekeerde bereikt. Veel meer vrijheid, minder voorspelbaarheid.

Vrijheid is een groot goed, en we hebben tezelfdertijd grenzen nodig. In de natuur is dat goed geregeld. Als deze tijd met alle vraagstukken iets duidelijk maakt, is dat onbeperkte groei dodelijk is. En als onze sociaal-culturele omgeving weinig restricties meer oplegt zullen we het zelf moeten doen. Van discipline naar zelfdiscipline. Zelfbeheersing is veel meer een individuele opdracht geworden.

Je merkt het al op de werkvloer. Zelfsturende teams worden de norm. In een vlakke, horizontale structuur word je geacht het voor elkaar te krijgen zonder al te veel sturing.

De toekomst van de werkvloer wordt persoonlijk. Het is niet evident om plots zelf structuur in je werk en dag te brengen.

Een aantal gevolgen:

- Existentiële vragen treden op de voorgrond. Wie ben ik, waarom doe ik dit, wat wil ik? Met de huidige oneindige mogelijkheden is dit veel moeilijker te beantwoorden dan 20 jaar geleden toen je veel minder keuze had.

- Verwarring en conflict. Je voelt een constant spanningsveld waardoor we leven met de rem op.

- Wantrouwen en achterdocht, je bent op je hoede en dat is vermoeiend.

- We lopen vast. Het is erg overweldigend. We worden angstig en wachten af.

- De grenzen tussen werk en privé vervagen. Als je zelf geen duidelijke grenzen stelt, heb je het gevoel altijd 'aan' te zijn.

 

Bovendien was de wereld voor 2020 al volop in beweging. Globaal en lokaal.

- Vluchtelingen, klimaatverandering, terrorisme.

- Overconsumptie, korte termijn winst over lange termijn duurzaamheid.

- Het dagelijkse leven van vele mensen lijkt één lange onafgebroken emergency toer. Blijven klimmen zonder ruststop.

- We noteren het hoogst aantal burnouts ooit, het mentaal welbevinden duikt naar 't laagste peil ooit, onderliggende sluimerende chronische gezondheidsproblemen pieken. Alarmerende signalen.

- We kampen met een mentaliteitsissue, een attitude issue. Werkethiek op een all time low. Entitlement op een all time high. We vinden te veel dingen vanzelfsprekend. We menen zondermeer recht te hebben op vanalles. We hebben onrealistische verwachtingen. Liefst zo snel en makkelijk mogelijk. En als 't kan ook gratis nog. 

 

Alsof dat nog niet genoeg was, komt hierbij de grootste boosdoener die ons 't leven echt zuur kan maken

De Vloek van Overvloed

Het neemt ongeziene exponentiële proporties aan.

 

1) De oorverdovende stortvloed, de kolkende stroom aan informatie

Volgens mij kunnen we ondertussen spreken van informatie-uitputting in plaats van informatie-overload.

Informatie-overload heb je als er 'teveel is om over na te denken'. Voornamelijk gelinkt aan de hoeveelheid informatie.

Informatie-uitputting krijg je als we starten met die ongeziene kwantiteit aan informatie (de overload)

- PLUS het aantal uren per dag dat we blootgesteld worden aan die stroom flarden informatie

- PLUS de alomtegenwoordigheid ervan. We worden afgeleid en gepord op de computer, tablet, gsm, smart watches, air pods, VR, AI.

- PLUS de diversiteit in aanbod waar we iets van willen meepikken. Podcasts, vlogs, YouTube video's, live streaming, digitaal netwerken, nieuwsbrieven, blogs, opiniestukken, fora...

- PLUS de intensiteit, het dramagehalte, de schreeuw om aandacht. De technologiereuzen hebben iedereen een microfoon gegeven. Advertenties op onze feeds door onze strot geduwd voor zij die ervoor betalen en de algoritmes in hun voordeel laten werken.

2) We hebben toegang tot alles, tot iedereen over heel de wereld.

Dat betekent ook tot veel lage kwaliteitsbronnen, iedereen kan alles zijn, fake news, fake profielen. Online fraude en een hoog kwakzalvergehalte. Ons vertrouwen wordt aangetast.

3) Oneindig keuzemogelijkheden

Als je niet goed weet wat je wil, zullen anderen voor jou beslissen. 

4) Het aantal singles gaat in stijgende lijn

En toch was het nooit zo gecompliceerd om een partner te vinden. 

5) Honderden online vrienden

En nooit was de eenzaamheid, de behoefte aan echt diepgaande connectie zo groot (dit zagen we al  voor corona).

6) Voedsel op elke straathoek

En nooit was er zo'n groot nutritioneel tekort waardoor chronische ziektes normaal beginnen lijken.

7) Gespijsde spaarboekjes

 En toch zijn we eerder krenterig en terughoudend te investeren in onze eigen ontwikkeling, in levenslang leren. 

8) Overvloed aan onszelf

We hebben onszelf full continu beschikbaar en onderbreekbaar gemaakt. Binnen de 16u hebben we geantwoord (de resterende zijn we aan 't slapen) maar ondertussen lijden onze relaties aan een gebrek aan quality-time en is er een wachtlijst bij de psychologen en seksuologen.

We kunnen 't niet afzetten, het is overal.

En als je toch een poging onderneemt, een digitale detox, je social media account afsluiten, je oproepen negeren, is de sociale druk erg hoog. Dat maakt het zo'n grote uitdaging.

Een aantal gevolgen:

- We zijn bijna ziekelijk ongeduldig. Instant bevrediging, op onze wenken bediend worden, te lange emails uit ten boze.  Twitter style communicatie, shortcuts, quickfixes. Onze obsessie met snelheid verpulvert een fundamentele skill, onze mate van geduld. Geduld ligt aan de basis van grootse meesterwerken. 

- Toenemend aantal lage kwaliteitsbronnen. Het algemeen intelligentieniveau gaat achteruit.

- Onzekerheid over wie je nog kan vertrouwen.

- Een verlammend effect, we krijgen last van 'analysis-paralysis'.

- Keuzestress, FOMO en FOMI leiden tot verzamelwoede van informatie (digital hoarding) en verhoogde druk om de juiste beslissing te nemen.

- We worden overgestimuleerd maar hebben stimulansen en motivatie nodig om tot actie te komen.

- We vluchten in entertainment, we zoeken pleasure over pain.

- We presteren ondermaats, we kunnen veel beter. We beleven een globale productiviteit status-quo ondanks het feit dat we nu meer technologie en automatiseringstools ter beschikking hebben.

- Vergeetachtigheid. Ons brein kan het niet langer gebolwerkt krijgen. It's just a little bit too much.

- Continu afleidingen, onderbrekingen, ruis. Als je het tijdsverlies dat hierdoor ontstaat in kaart brengt, krijg je schaamrood op de kaken de eerstvolgende keer dat je zegt dat je geen tijd hebt.

- We negeren ons natuurlijk bioritme, de seizoenen door al dat artificeel licht, onze gezondheid kreunt.

- Onze goesting of wilskracht is regelmatig zoek. We are drowning in information and starving for motivation. 't Gemak van het scrollen en scrollen en scrollen. De triggers die de social media platformen bewust inbouwen om je aan de draai te houden. Hierdoor zijn we passiever gaan leven. We consumeren mindless in plaats van iets te creëren.

 

Dat maakt dat onze levens vandaag gestructureerd zijn, ervaren en geleefd worden rond drie grote tekorten die het tijdperk van overvloed ons bezorgt. Ik noem het

de Triple Challenge:

1) Tijdstekort

2) Aandachtstekort

3) Energietekort

 

Als deze onafgebroken inkomende stroom aan alles niet gemanaged en gefilterd wordt leef je voortdurend in deze tekorten.

"You get what you tolerate." ~ unkown

 

De Vloek van Overvloed is here to stay. Dus is het aan ons om ons aan te passen. Hoe lang ben je bereid dit nog te verdragen?

Het goede nieuws is, het kan anders!

Overvloed heeft namelijk ook die andere kant van de medaille. Dat is waar Toksers zich op focussen. Daarover meer in deze blog 'Jij bent een million dollar racehorse'.

"It is not the strongest of the species that survives, not the most intelligent that survives. It is the one that is most adaptable to change." ~  Charles Darwin